Eskiden
beri bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkan bir proje üzerinde ekip olarak
çalışma; kurgu sistemleri ve IT teknolojilerinin gelişmesi ile daha
kolay ve ekonomik bir hale geldi. Bu tip bir çalışma ortamının nasıl
oluşturulacağı konusu yazımızın amacını teşkil etmektedir.Ağ üzerinde paylaşımlı bir şekilde video kurgu işlemleri yapmak pek çok stüdyonun temel bir ihtiyacıdır. Özellikle bir projenin çeşitli safhalardan geçtiği düşünülürse bu ihtiyaç kafamızda daha iyi canlandırılabilir. En basit safhalar olarak seslendirmeyi ve grafik animasyonu bile düşünsek yeterlidir. Bunun yanında özellikle sadece teknik stüdyolar yani post prodüksyion stüdyoları da müşterilerinin işlerini ellerindeki kurgu sistemlerini maksimum bir şekilde kullanarak yapmak isteyeceklerdir. Basit bir senaryo şöyle çizilebilir. Stüdyonun üç adet kurgu sistemi vardır. Müşterilerinden biri bu kurgu sistemlerinden birinde kurgu işlemlerine başlar. İş doğal olarak bir günde bitmeyebilir. Ertesi gün geldiğinde o kurgu sisteminin meşgul olduğunu görebilir. Bir planlama aksaklığı olmuştur ve önceki iş biraz sarkmıştır. Bunun sonucunda stüdyo diğer iki kurgu sistemi boş olsa bile müşterisini bekletmek zorunda kalır ki bu da kaynak israfıdır. Maliyeti de doğal olarak paradır.
Canopus firmasının geliştirmiş olduğu Edius kurgu yazılımı tüm kurgu
ihtiyaç seviyelerine göre sistemler halinde bulunmaktadır. Edius’un yeni
4.1 sürümü yenidir. Ve bu sürümün özellikle bu tip kurgu ortamları için
sunacağı pek çok özellik vardır. Edius 4.1 özellikle desteklediği geniş
format yelpazesi ile ön plana çıkar ve dikkat çeker. Bu özelliği de
yine ağ üzerinde kurgu da çok önemlidir. Desteklenen formatlar arasında
Sony’den XDCAM, XDCAM HD, HDCAM, Panasonic’ten DVCPRO, DVCPRO HD,
Varicam, jenerik formatlardan SD PAL, SD NTSC, HD 720, HD 1080i, HDV 24p
sayılabilir. Dosya formatlarından ise DV, HDV, Mpeg1, Mpeg2, HD Mpeg2,
WMV, Quicktime, HQ Codec sayılabilir. Bu format çeşitliliği sayesinde ve
bunların tek bir proje de bile aynı anda kullanılabilmesi sayesinde
büyük bir esneklik sağlanır. Ayrıca Edius yazılımı özel bir disk yapısı
gerektirmediği ve Microsoft Windows XP işletim sistemi ile yakın ve iyi
çalışması, stabil olması ve hızı ile ağ üzerinde kurgu da iyi sonuçlar
vermektedir.
Ağ üzerinde kurgu yapmak için dizayn edilecek sistemde iki
seçeneğimiz vardır. Biri klasik yapıların ve ağ elemanlarının
kullanıldığı sunucu tabanlı bir sistem. Diğeri ise özel donanımların ve
yazılımların kullanıldığı depolama ağı tabanlı bir sistemdir. İki sistem
arasındaki farkı ve tercihi oluşturan doneler olarak ise kullanılacak
kurgu sistemi sayısı ve yapılacak kurgunun tipi (SD, HD veya tanıtım,
reklam, dizi gibi) ön plana çıkmaktadır. Burada dar bant ve yüksek
kalite sunan Mpeg-2 dosya formatının Edius tarafından destekleniyor
olması ucuz olan klasik sistemin daha etkin kullanımını sağlayacaktır.
Şimdi her iki yöntem içinde bir örnek yapı çıkaralım.
Birinci seneryomuz yoğun tanıtım filmleri yapan bir stüdyo olsun. 5
adet Edius kurgu sistemi bulunsun. Bir adet grafik-animasyon sistemi ve
bir adet de dublaj sistemine sahip olduklarını varsayalım. Yoğun bir
stüdyo olduğu için de özellikle tüm sistemlerin aynı anda kullanımda
olduğu zamanlar bulunduğunu varsayalım. Kurgu cihazlarının Mpeg-2 kurgu
yapmalarını öneriyoruz. Bunun içinde 4:2:0 MP@ML yapısında,
15Mbit/sec’lik bir bant genişliği yeterli olacaktır. Kurulacak yapı için
bir adet dosya sunucusuna ihtiyaç olur. Bu dosya sunucusunun en az iki
adet gigabit ethernet çıkışı olmalı ve iki adet de işlemcisi
bulunmalıdır. Güvenlik nedeniyle sunucu Windows Server 2003 koşturuyor
olmalıdır. Üzerinde stüdyonun ihtiyaç duyabileceği büyüklükte disk
yapısı barındırmalıdır. Tercihen SCSI diskler olması iyi olur. Mesela
4x300GB’lık bir disk yapısı yeterli olacaktır. Bu yapı 150 saatin
üzerinde bir depolama demektir. İhtiyaca göre miktar artırılır. Edius
kurgu sistemleri, grafik sistemi ve dublaj sistemi de gigabit ethernet
arabirimine sahip olacaklardır. İşleyişi verimli hale getirmek için bir
adet sadece kayıt amaçlı sistemin bulunmasında fayda olur. Sunucu ile
birlikte sistemde bu şekilde 9 cihaz olacağı için ilerisini de düşünerek
gigabit switch’i 16 port olarak seçiyoruz (sunucu switch’e çift
bağlantı ile girecektir). Tüm cihazlar gigabit ethernet kabloları ile
switch’e bağlanırlar. İş akışı ise şöyle yürür. Sisteme girecek
görüntüler kurgu sistemleri üzerinden veya kayıt sistemi üzerinden
sadece sunucuya kayıt şeklinde gerçekleşir. Tüm projeler mutlaka her
zaman sunucu üzerinde barınırlar. Böylelikle herkes herkesin projesini
açabilir ve paylaşabilir. Dublaja gidecek projeler Quicktime veya mpeg-1
çıkış alınır ve dublaj sistemine gönderilir. Dublaj dönüşü gelen ses,
kurgu sisteminde yerine konur ve aktarma işlemi tamamlanır.
Grafik-animasyon sisteminde yapılan işler de yine sunucuya aktarılır. Bu
yapı oldukça ekonomik bir şekilde realize edilir. Mpeg-2 dosya
yapısının kullanılması ağ üzerindeki yükü azaltacaktır.
İkinci senaryomuz dizi filmler ve yüksek kaliteli işler yapan ve
hatta HD işler yapan bir stüdyo olsun. Burada da yine aynı şekilde 5
adet kurgu sistemi, grafik-animasyon sistemi ve dublaj sistemi bulunsun.
Burada kritik noktamız görüntü kalitesinin yüksek olması ve bu nedenle
daha yüksek bant genişlikli bir dosya yapısı kullanımının
gerekliliğidir. Digital Betacam kaliteye karşılık gelecek şekilde
4:2:2@ML ve 30Mbit/sec’lik Mpeg-2 dosyalar kullanılabilir. Bu bant
genişliği ihtiyaca göre 40Mbit’e kadar çıkarılacaktır. Bu nedenle klasik
sunucu ve gigabit ağ yapısı işimizi görmez. Çözüm depolama ağı da denen
SAN (storage area network) yapıdır. Bu yapıda sistemin merkezinde çok
hızlı bir depolama bulunacaktır. FibreChannel (FC) bu depolama yapısı
yine FC 15K hızında diskler barındıracaktır. Yukarıda gigabit seçtiğimiz
switch, burada FC olacaktır. Sistemlere ise yine bu bağlantıyı
destekleyen FC kartlar takılacaktır. FC yapımızın 4Gbit seçilmesinde
fayda olur. Ama 2Gbit olsa da olur. Dolayısı ile tüm sistemler
birbirleri ve depolama birimi ile bu hızlarda haberleşebilecek duruma
gelirler. Sistemde bulunacak tüm cihazlara ayrıca paylaşım yazılımı
denen bir yazılım kurulmalıdır. İş akışı yine yukarıdaki gibi
canladırılabilir. Bir paylaşım ağı kurulduğu için yine aynı şekilde tüm
projeler ortak depolama birimi üzerinde bulundurulmalıdır. Bu sistemin
yukarıdaki sisteme göre bariz bir performans üstünlüğü sunduğunu
söyleyebiliriz. 5 sistem aynı anda olmamak kaydıyla böyle bir sistemde
HD çözünürlüklerde çalışmak bile mümkündür.
Bahsettiğimiz iki seneryoda bahsedilen ekipman listesine sıkı sıkıya
bağlıdır. Mesela kurgu sisteminin sayısının artırılması ortak çalışma
olanağını ortadan kaldırabilir. Büyümek ve yeni cihazlar eklenmek
istendiğinde birinci seneryoda sunucu sayısını, ikinci seneryoda ise
depolama sayısını artırmak (miktarı değil) gerekli olacaktır. Maliyet
olarak ise birinci senaryo x ise 5x bir maliyet getirecektir. Getirdiği
avantajlar düşünüldüğünde yoğun çalışan bir stüdyo için ağ üzerinden
çalışmaya değer.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder